Από: http://www.inout.gr/showthread.php?t=18051
Κάθε βήχας θέλει το γιατρικό του...
Ποια είναι τα αίτια και τα είδη του βήχα. Πώς πρέπει να αντιμετωπίζεται
O βήχας- όπως και ο έρωταςδεν κρύβεται! Η λαϊκή αυτή ρήση επαληθεύεται περίτρανα κάθε χειμώνα, καθώς ιοί και μικρόβια ταλαιπωρούν επί εβδομάδες ή και μήνες τους λαιμούς μας.
Ο βήχας είναι πάντα ένδειξη ασθένειας; «Τα υγιή άτομα σπανίως βήχουν», απαντά ο αναπληρωτής καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Δημήτρης Κανδηλώρος. «Ο βήχας είναι ένα πολύ συχνό πρώιμο σύμπτωμα πολλών νοσημάτων του αναπνευστικού συστήματος ή μπορεί να αποτελεί εκδήλωση παθήσεων άλλων οργάνων. Δεν είναι πάθηση, αλλά σύμπτωμα. Όταν συνοδεύεται από απόχρεμψη (φλέματα), τότε οι παθήσεις που τον προκαλούν περιορίζονται στην αεροφόρο οδό και στους πνεύμονες».
Ο βήχας παρουσιάζεται συνήθως μετά τον ερεθισμό υποδοχέων (αισθητικών απολήξεων νευρικών ινών) που υπάρχουν στη μύτη, στον στοματοφάρυγγα, στον λάρυγγα και στην ανώτερη μοίρα της τραχείας και μπορεί μάλιστα να έχει και απρόβλεπτες, δυσάρεστες, συνέπειες: «Ο παροξυσμικός βήχας μπορεί να καταλήξει σε έμετο ή και συγκοπή», λέει ο κ. Κανδηλώρος. «Μπορεί, επίσης, να συνεχισθεί μέχρις εξαντλήσεως του αρρώστου, ενώ από τη μυϊκή σύσπαση είναι δυνατόν να προκληθούν κατάγματα».
Τα είδη του βήχα
Υπάρχουν δύο είδη βήχα, ανάλογα με την ύπαρξη εκκρίσεων ή μη. ΄Ετσι, μπορεί να έχουμε: 1) Ξηρό ή μη παραγωγικό βήχα, ή 2) Υγρό και παραγωγικό.
Ο ξηρός βήχας, όπως επισημαίνει ο κ. Κανδηλώρος, μπορεί να οφείλεται σε διάφορα αίτια, που είναι:
● Ερεθιστικοί παράγοντες του περιβάλλοντος (ξένα σώματα, σκόνη, ρύποι, καπνός, αλλεργιογόνα, στοματική αναπνοή ύστερα από κατάργηση της ρινικής).
●Λάρυγγας. Παθήσεις λάρυγγα (όπως όζοι ή πολύποδες φωνητικών χορδών) δίνουν μερικές φορές την αίσθηση ύπαρξης εκκρίσεων στην ανώτερη αναπνευστική οδό. Μπορεί να υπάρχει ακόμα έλκος εξ επαφής (από κατάχρηση φωνής). Επίσης, ο βήχας προκαλεί υπεραιμία και ερεθισμό, που τον επιτείνουν (φαύλος κύκλος). Άλλες αιτίες από τον λάρυγγα μπορεί να είναι οι παραλύσεις του (λόγω συχνών εισροφήσεων κατά την κατάποση), καθώς και καλοήθεις και κακοήθεις όγκοι του λάρυγγα, του υποφάρυγγα και του τραχειοβρογχικού δένδρου.
●Νευρομυϊκές διαταραχές και εκφυλιστικά νοσήματα του νευρικού συστήματος.
●Οισοφάγος. Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, τα εκκολπώματα και οι αποφρακτικές αλλοιώσεις του οισοφάγου προκαλούν βήχα, αμέσως ή ύστερα από ερεθισμό του λάρυγγα.
●Οπισθορρινική καταρροή. Η έκκριση κατεβαίνει κατά μήκος τού πίσω τοιχώματος του φάρυγγα και ερεθίζει τους υποδοχείς του βήχα. ●Εξωαναπνευστικά αίτια. Δηλαδή, ξένα σώματα του έξω ακουστικού πόρου, οστεόφυτα αυχενικής μοίρας σπονδυλικής στήλης, αλλοιώσεις προμήκους, μυελού, όγκοι μεσοθωρακίου, ανευρύσματα, διόγκωση λεμφαδένων μεσοθωρακίου, στένωση μιτροειδούς βαλβίδας, καρδιακή ανεπάρκεια, σαρκοείδωση, όζοι του θυρεοειδούς αδένα.
Ο παραγωγικός βήχας είναι λιγότερο συχνός από τον ξηρό. «Το τραχειοβρογχικό δένδρο εκκρίνει σε φυσιολογικές συνθήκες 100 κυβικά εκατοστά βλέννας, που ανεβαίνει προς τον φάρυγγα και καταπίνεται ακούσια με τις κινήσεις του κροσσωτού επιθηλίου», λέει ο κ. Κανδηλώρος. «Ο παραγωγικός βήχας χρησιμεύει στην αποβολή εκκρίσεων και μικρών ξένων σωμάτων, που έρχονται στον λάρυγγα και στην τραχεία από το κατώτερο τραχειοβρογχικό δένδρο. Αυτό σημαίνει κάποια φλεγμονή ή γενικά αλλοιώσεις του τραχειοβρογχικού δένδρου».
Η θεραπεία
Η θεραπεία εξαρτάται από το αίτιο που προκαλεί τον βήχα. «Ο παραγωγικός βήχας δεν πρέπει να καταστέλλεται με φάρμακα, έως ότου εντοπισθεί η αιτία του, εκτός εάν εξαντλεί τον άρρωστο και τον εμποδίζει να κοιμηθεί», τονίζει ο κ. Κανδηλώρος. «Η καταστολή αυτού του βήχα εμποδίζει την απαλλαγή του τραχειοβρογχικού δένδρου από τις εκκρίσεις. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, πρέπει να γίνει διακοπή των ερεθιστικών ουσιών- π.χ. κάπνισμα». Η αντιμετώπιση του βήχα περιλαμβάνει χρήση αντιβηχικών και αποχρεμπτικών φαρμάκων:
Αντιβηχικά. Με αυτά γίνεται η καταστολή του ξηρού βήχα και ο άρρωστος ανακουφίζεται. Δρουν κεντρικά ή περιφερικά. Όσα δρουν κεντρικά (κορτιζόνη, κωδεΐνη) καταστέλλουν το αντανακλαστικό του βήχα, επιδρώντας στο κέντρο του στον προμήκη ή σε άλλα υψηλότερα κέντρα. Όσα δρουν περιφερικά επιδρούν στην προσαγωγό ή στην απαγωγή οδό του αντανακλαστικού του βήχα. Η παρουσία αντιισταμινικών ουσιών στα αντιβηχικά φάρμακα προκαλεί τις καταπραϋντικές ιδιότητές τους.
Αποχρεμπτικά. «Αυτά έχουν σκοπό να μειώσουν τη γλοιότητα των πτυέλων», εξηγεί ο κ. Κανδηλώρος, «και να επιτρέψουν στο κροσσωτό επιθήλιο να λειτουργήσει, ώστε ο παραγωγικός βήχας να γίνει περισσότερο αποτελεσματικός και πιο σπάνιος». Το ίδιο αποτέλεσμα δίνουν τα πολλά υγρά (κυρίως νερό), η εισπνοή υδρατμών και ο περιορισμός στη λήψη διουρητικών και διεγερτικών (όπως ο καφές). «Τα δισκία που διαλύονται στο στόμα πιθανόν να οφείλουν την αντιβηχική δράση τους στην αύξηση των φαρυγγικών εκκρίσεων», λέει ο κ. Κανδηλώρος. «Έτσι, βοηθούν και διάφορα πρακτικά μέσα, όπως το μέλι».
Αντιβιοτικά. Αυτά χορηγούνται μόνο σε περίπτωση φλεγμονής από βακτήρια και ύστερα από σύσταση του γιατρού.
ΟΛΑ ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΗΧΑ
1 Τι είναι
Ο βήχας είναι αντανακλαστικό του αναπνευστικού συστήματος, μια απότομη σπασμωδική εκπνοή του αέρα, η οποία συνοδεύεται από χαρακτηριστικό τραχύ ήχο. «Είναι ένας βασικός μηχανισμός, που προφυλάσσει την αεροφόρο οδό από βλάβες οι οποίες θα μπορούσαν να προκληθούν από την εισπνοή καυστικών ουσιών και βοηθά στην απομάκρυνση των κατακρατούμενων εκκρίσεων», εξηγεί ο κ. Κανδηλώρος.
Το αντανακλαστικό του βήχα γίνεται λιγότερο ευαίσθητο στους ηλικιωμένους και δεν εκλύεται σε απώλεια της συνείδησης.
2 Πώς δημιουργείται
Της δημιουργίας του βήχα προηγείται ταχεία και βαθιά αναπνοή. Συγκλείεται αυτόματα η γλωττίδα (οι γνήσιες φωνητικές χορδές) και χαλαρώνει το διάφραγμα. Συμπιέζεται ο αέρας που βρίσκεται μέσα στους πνεύμονες και τις αεροφόρους οδούς, από τη σύσπαση των μυών του θώρακα και της κοιλιάς. Αυξάνεται η ενδοπνευμονική πίεση, ανοίγει αιφνίδια η γλωττίδα και βγαίνει ο κυψελιδικός αέρας με μεγάλη ταχύτητα και βία, συμπαρασύροντας τη βλέννα και ό,τι υπάρχει μέσα στην τραχεία και τους βρόγχους.
3 Για ποιες αρρώστιες προειδοποιεί
Ο βήχας αποτελεί την αρχική εκδήλωση για τις εξής ασθένειες:
Βρογχίτιδα- Άσθμα- Πνευμονία- Φυματίωση- Βρογχογενής καρκίνος. «Ένας βήχας που παραμένει και επιμένει για αρκετές εβδομάδες πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη, γιατί μπορεί να αποτελεί πρώιμη εκδήλωση νεοπλασίας», προειδοποιεί ο κ. Κανδηλώρος.
4 Βήχας από... άγχος ή από φάρμακα
Το άγχος ή άλλες ψυχογενείς διαταραχές μπορεί να αποτελούν την αιτία ενός βήχα, αφού αποκλεισθούν όλες οι άλλες αιτίες. Επίσης, η λήψη διαφόρων φαρμάκων (όπως είναι τα αντιισταμινικά, τα αποσυμφορητικά και τα αντιυπερτασικά) προκαλεί ξηρασία στον αναπνευστικό βλεννογόνο και επιδεινώνει τη χρόνια τραχειοβρογχίτιδα, με συνέπεια τη διαιώνιση του βήχα. Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου και οι β-αναστολείς (συμπεριλαμβανομένων και των φαρμάκων για τα μάτια) μπορεί να προκαλέσουν ξηρό βήχα.
5 Τι σημαίνουν οι εκκρίσεις
Το χρώμα, η οσμή και η πυκνότητα των εκκρίσεων «δείχνουν» και την υποκείμενη νόσο: Ορώδεις (λεπτόρρευστες, άχρωμες, λευκάζουσες). Προέρχονται από τις κυψελίδες και οφείλονται σε πνευμονικό οίδημα.
Βλεννώδεις (διαυγείς, άχρωμες, λευκάζουσες). Προέρχονται από το τραχειοβρογχικό δένδρο και οφείλονται σε καταρροϊκή φλεγμονή του.
Πυώδεις (θολές, παχύρρευστες, δύσοσμες, κίτρινες ή κιτρινοπράσινες). Σημαίνουν διαπύηση και οφείλονται σε βρογχεκτασία, πνευμονικό οίδημα ή φυματίωση.
Βλεννοπυώδεις (ημιδιαυγείς, θολές, υποκίτρινες) και οφείλονται σε οξείες και χρόνιες βρογχίτιδες, βρογχοπνευμονίες, βρογχεκτασίες και πνευμονικό απόστημα.
----------------------------------
Πηγή:Τα ΝΕΑ
----------------------------------
Τα μυστικά του Βήχα.
